स्वास्थ्य /जिबनशैली

नेपालमा नवजात शिशुको आँखामा गाजल लगाउने पुरानो प्रचलन रहेको छ । बालबालिकाको आँखामा लगाइएको गाजलले उनीहरुलाई निकै आकर्षक देखिन्छ । आँखा राम्रो देखाउनका लागि मात्र नभएर स्वस्थ राख्न गाजल लगाउनु पर्ने पुरानो मान्यता छ । यही मान्यताका आधारमा भर्खरै जन्मिएका बच्चाहरुलाई नेपालमा गाजल लगाईने गरिन्छ । आफ्नो बच्चालाई कसैको आँखा नलागोस् भन्ने मान्यताका साथ लगाईएको गाजलले कति असर पार्दछ यो कुरा हो कुनै अभिभावकलाई थाहा छैन । शिशुको आँखा उसको शरीरको सबैभन्दा सम्बेदनशील अंग हो । बालबालिकाले ठूला मानिस जस्तो आफ्नो आँखाको हेरचाह गर्न सक्दैनन् । र आँखामा आएको समस्या बताउन पनि सक्दैनन् । आँखामा गाजल लगाउनु त्यति सुरक्षित मानिँदैन तर नेपालमा यसको व्यापक रुपमा प्रयोग हुने गरेको छ । बालबालिका र युवतीहरुले यसको प्रयोग गर्ने गरेका छन् । बालबालिकामा गाजल लगाइदिँदा उनीहरुलाई यसले पीडा दिन सक्छ । घरमा बनाइ

एजेन्सी-हामिले संसारमा धेरै अचम्म लाग्दा घटनाहरु सुनिरहेका हुन्छौ । कुनै त विश्वास गर्न नै निकै कठिन हुन्छ ।यस्तै अनौठो घटना २००१ मा मोरक्कोमा भएको थियो ।एउटी यस्ती महिला सन १९५५ मा २६ वर्षको उमेरमा गर्भवती भएकी थिइन् ।उक्त महिलाको पेटबाट स्टोन बेबी’ निकालिएको थियो । तर उनले त्यतिबेला बच्चालाई जन्म दिन सकिनन् । सिजेरियनको क्रममा ज्यान जाने डरले उनले बच्चा जन्माउन सकेकी थिइनन् । ४८ घण्टा ब्यथा लागेपछि पनि जब उनले बच्चा जन्माउन नसकेपछी उनलाई अस्पताल लगियो ।उनको सिजेरियन डेलिभरी गर्न भनि डाक्टरहरुले भने ।त्यही समय त्यही अस्पतालमा एउटी महिला देखेपछी उनि त्यहाबाट भागिन । धेरै दिनपछि जाहराको पेट निकै दुख्न थाल्यो । जब डाक्टरले उनको एमआरआइ गराए बच्चा उनको पेटमै भएको पाए । ४६ वर्षपछि उनको पेटबाट बच्चा निकालियो जुन बच्चा देख्दा संसार चकित परेको थियो । यसपछि सर्जरी गरेर बच्चा निकालियो ।

काठमाडौँ । एपेन्डिसाइटिस कुन बेला कसलाई हुन्छ कुनै टुंगो हुन्न। यो आकस्मिक हुने दुर्घटना जस्तै हो। केही एपेन्डिसाइटिस व्याक्टेरियाहरुको घर भन्छन्, भने कोही यसलाई काम नलाने अंगको रुपमा लिन्छन्। एपेन्डिसाइटिस ठूलो आन्द्राको पुछारमा हुन्छ। हातको औला जस्तो देखिने चार इञ्च लामो यो अंगमा जब अवरोध हुन्छ, त्यतिबेला एपेन्डिक्स हुन्छ। एपेन्डिक्स एक प्रकारको मेडिकल इर्मजेन्सी हो। एपेन्डिक्स भएको २४ घण्टा देखि ४८ घण्टाभित्रमा शल्यक्रियाद्धारा यसलाई नहटाए विरामीको ज्यान समेत जानसक्छ। एपेन्डिक्स कुनैपनि उमेर समूहका मानिसलाई हुनसक्छ। सामान्यतया १० देखि ३० वर्ष उमेर समुहका मानिसमा बढी देखिने यो समस्या महिलाको तुलनामा पुरुषलाई बढी हुने गर्दछ। एपेन्डिक्स हुनुको कारणः कव्जियत , क्यान्सर लगायतका कारण जब एपेन्डिक्समा कुनै पनि किसिमको अवरोध खडा हुन्छ, त्यतिबेला एपेन्डिक्स दोब्बर भई पेट फुल्ने तथा पे

केरा खानमा मात्र मिठो होइन यो निकै पौष्टिक पनि हुन्छ । विद्यार्थीको लागि दिनको एउटा केरा खानु आवश्यक छ। यसले दिमागको तागत बढाउँछ र स्मरणशक्ति तेजिलो बनाउँछ। शारीरिक व्यायाम गर्ने व्यक्तीले केरा खानु अत्यन्त जरुरी छ। यसमा भएको पोटाशियमबाट तागत तुरुन्त मिल्छ। हाम्रो घर वरीपरी र बजारमा सजिलै पाइने फल हो केरा । खाँदा निकै मिठो हुने केरामा प्रशस्त मात्रामा भिटामिन बी र भिटामीन सी पाइन्छ । शरिरको लाथिग फाइदाजनक मानिने केरा कुनै अवस्थामा भने हानिकारक पनि हुन्छ । कुनै बेला केराको सेवनले ठूलो समस्या निम्त्याउन पनि सक्छ । त्यसैले सकेसम्म केरा कम खानु नै राम्रो हुन्छ । एकैपटक धेरै केरा खानुहुँदैन । केरा बढी खाएमा यसमा पाइने थायमिन नामक तत्वले माइग्रेन र टाउको दुख्ने बढ्ने हुन्छ । केरामा प्रशस्त सुगर, कार्बोहाइड्रेड, क्यालोरी पाइने हुनाले यसले शरिरको तौल बढाउछ । केरामा पोटासियम बढी हुने हु

घाँटीमा व्याक्टेरियाको सङ्क्रमणबाट टन्सिल हुने गर्छ । टन्सिललाई हामीले सामान्य रुपमा लिएर खासै उपचार गर्दैनौँ । घाँटीको माथिल्लो भागमा रहेको टन्सिल नामको ग्रन्थी सुन्निने, रातो तथा तातो हुने (इन्फ्लामेसन) समस्या नै टन्सिल हो। टन्सिल भएको बेलामा घाँटी दुख्ने, ज्वरो आउने, टन्सिल बढ्दै जाने, निल्न गाह्रो हुने तथा घाँटी वरपरका लिम्फ नोडहरू बढ्ने जस्ता लक्षणहरू देखा पर्छन्। टन्सिल बढ्दै गएमा टन्सिलबाट पिप निस्कने समस्या (पेरिटन्सिलार एब्सिस) हुने गर्दछ। यस्तो समस्या साधारणतया भाइरसको सङ्क्रमणका कारणले हुने गर्दछ। तथ्याङ्क अनुसार टन्सिलाइटिसका कुल बिरामी मध्ये ५ देखि ४० प्रतिशतमा मात्र ब्याक्टेरियाको सङ्क्रमण भएको पाइन्छ। विश्वभरका मानिसहरूमध्ये करीब ७.५ प्रतिशत मानिसहरूलाइ तीन महिनाको अवधि भित्र घाँटी दुख्ने समस्या हुने गरेको पाइन्छ। त्यस्तै प्रत्येक वर्ष करीब २ प्रतिशत मानिसह

काठमाडौं– हामी अनुहारलाई लिएर निकै चिन्तित हुने गर्दछौ। सुन्दर गोरो र चम्किलो अनुहार बनाउन सधै प्रयासरत पनि हुन्छौ। क्रिम पाउडर आदि लगाएर पनि अनुहार टल्काउने गर्दछौ। तर घरेलु उपाय भने हामीलाई थाहा नहुन सक्छ। अनुहार चम्काउन र सफा बनाउन सक्ने घरेलु उपाय धेरै छन । यी तरिका अपनाउनुभयो भने तपाइको छाला सुन्दर, मुलायम र चम्किलो बन्नेछ– यदि चर्को घाममा तपाईंको छालाको रङ फिक्का या कालो भएको छ भने काँचो टमाटरलाई मिचेर मोही हालेर अनुहार र छालामा लगाउनुहोस्, छालालाई शीतलता प्रदान हुनेछ र कालोपना पनि हट्नेछ। नुहाउने पानीमा एक गिलास लस्सी हालेर नुहाउनाले पनि बिस्तारै बिस्तारै सनटेन हट्नेछ। एक सानो चम्चा काँक्राको रस, आधा चम्चा ग्लिसरिन र एक चम्चा गुलाबजल मिलाएर घामले डढेको छालामा लगानाले छाला नरम र गोरो हुँदै जानेछ। टमाटर र दही बराबर मात्रामा लिएर राम्ररी फिट्नुस् र यो मिश्रणलाई छालामा लग

सारभरी मधुमेहलाई निकै खतर नाक रोग मानिन्छ । आधुनिक जीवनशैली र सुख सुविधाले मानिसहरुको जीवनलाई सजिलो त बनाएको छ तर यसले मधुमेहजस्ता रोगलाई पनि उपहारको रुपमा दिएको छ । यो एक दीर्घरोग हो । यसलाई नियन्त्रणमा राख्न सकिन्छ तर कहिले निको पार्न भने सकिँदैन । गुलियो खानेकुराबाट टाढै रहनुहोस्ः हुन त धेरै मानिसलाई गुलियो मनपर्दैन तर पनि मधुमेहजस्तो रोगले उनीहरुलाई नै सताएको हुन्छ । मधुमेह गुलियो खानेकुरा खाँदा हुने होइन तर एकपटक मधुमेह लागेपछि गुलियो खानेकुराबाट टाढै रहनुपर्छ । त्यसकारण गुलियो खानबाट बच्नुहोस् । जमिनभित्र फल्ने खानेकुराः जमिनभित्र फल्ने आलु, शख्खरखण्डलगायतका खानेकुराबाट बच्नुहोस् । सक्नुहुन्छ भने खाँदै नखानुहोस् र यदि सक्नुहुन्न भने निकै कम मात्रामा यसको सेवन गर्नुहोस् । जंक फूडबाट टाढै रहनुहोस्ः जंक फूड खाँदै नखानुहोस् । यसले मधुमेहको खतरा थप बढाउँछख । साथै, तारेको

केरा स्वास्थ्यका हिसावमा निकै लाभदायक फलफूल हो । केरामा मानव शरीरलाई आवश्य पर्ने धेरै पौष्टिक तत्वहरु पाइन्छ । केरामा भिटामिन बी-६, बी-१२, पोटाशियम र म्याग्नेशियम जस्ता आवश्यक पोषक तत्व पाईन्छ । बिशेष गरि केरा मसल्स र तौल बढाउनको लागि उपयोगी हुन्छ । केरा खाँदा बोक्रा फाल्नु स्वभाविक हो । तर तपाईलाई थाहा नहुन सक्छ केराको बोक्रामा गुदीमा भन्दा धेरै भिटामिन पाइन्छ । केराको बोक्रामा भिटामिन ए प्रचुर मात्रमा हुन्छ । जसले शरीरको रोग प्रतिरोधक क्षमता बढाउँछ । जसमा लुटेनिन नामक एक तत्व हुन्छ, जुन आँखालाई स्वस्थ राख्न मद्दत गर्छ तथा जसमा भरिपूर्ण मात्रामा फाइबर हुन्छ । जसले शरीरमा कोलेस्ट्रोल नियन्त्रित गर्नुको साथै वजन कम गर्न पनि मद्दत गर्छ । केराको बोक्राले स्वास्थ्यमा पर्ने प्रभावलाई लिएर गरिएको जापानी साइन्टिफिक रिसर्चमा जनाइए अनुसार पहेँलो रंगको केराको बोक्रा क्यान्सरप्रतिरोधी गुण

मानिसकाे सुन्दरतामा केहि खाेट लाग्याे भने नराम्राे देखिएकाे अनुभब लाग्छ । त्यसैले धेरै मानिस राम्राे हुन खाेज्न । सुन्दरतामा कपालले पनि धेरै फरक पार्छ । कपाल समयपूर्व नै झर्नु आजकाल सबैभन्दा ठूलोस्वास्थ्य सम्बन्धमध्येको एक हो । कपाल झर्नुका पछाडि धेरै कारण हुनसक्छ जसमा रोग र बंशानुगतका साथै खानपिन पनि समावेश छन् । के खानाका कारण झर्छन् कपाल ? भारतकी हेयर र ब्यूटी एक्सपर्ट निक्की बाबाका अनुसार केही खानेकुरा धेरै खाँदा रगतमा बायोटिनको कमी हुन थाल्छ जसले कपालको जरामा रक्तसंचार कम हुने गर्दछ । यसकारण तिब्र गतीमा कपाल झर्ने गर्दछ । तारेका खानेकुरा: यसमा अत्यधिक तेल हुन्छ जसले टाउकोको कपालको प्वाल बन्द हुन्छ जसका कारण कपाल तीब्र रुपमा झर्ने गर्दछ । रिफाइन्ड फूड: सेतो पाउरोटी, पास्ताजस्ता खानामा पाइने स्टार्च चीनीमा परिवर्तन हुन्छ जसले कपाल पातलो हुन थाल्छ । पेस्ट्रीज र केक: यसमा ह

अहिले स्वा’स्थ्यमा कुनै स’मस्या देखिए धेरैलाई चि’न्ता हुन्छ, को’रोना त होइन । तर, मौ’सम बद्लिने यो स’मयमा सामन्य स्वा’स्थ्य स’मस्या देखापर्छ । कसैलाई रु’घा लाग्ने, खो’की लाग्ने, ज्व’रो आउने, क’फ ज’म्ने, जो’र्नी दुख्ने आदि । कतिपय अव’स्थामा घ’रेलु उप’चारबाट पनि यस्ता स’मस्याहरुबाट छु’टकारा पाउन सकिन्छ । खासगरी खो’की लाग्ने क’फ ज’म्ने सम’स्यामा यी घ’रेलु उ’पचार प्रभावकारी हुनसक्छ । म’ह र कागती एक चम्चा अ’र्गानिक मह र २ चम्चा कागतीको रस मिसाएर पिउनुपर्छ । यसले घाँ’टीलाई आराम पुर्याँउछ । महमा एन्टीब्या’क्टेरियल र ए’न्टी फं’गल गु’ण पाइन्छ । त्यस्तै का’गतीमा भि’टामिन सीको भरपुर मात्रा पाइन्छ जसले घाँ’टीलाई तुरुन्त आराम पुर्याउँछ । मरिच मरिच केही पि’रो र स्वादमा ति’ख्खर हुन्छ । यो श्वासप्र’शवसको स’मस्या समाप्त गर्नको लागि आयुर्वेदमा चम’त्कारी औ’षधि मानिन्छ । यसले क’फलाई स’माप्त गरिदिन्छ । म’रि